Δευτέρα 17 Σεπτεμβρίου 2007

Ο Γεραμάνης του λαϊκού

Ο Πάνος Γεραμάνης (1945-2005) δεν πρόλαβε να δει και να χαρεί το βιβλίο του «Η ζωή μου ένα τραγούδι», που κυκλοφόρησε αυτό τον καιρό από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Ενα αποθησαύρισμα από τα χιλιάδες δημοσιεύματά του (συνεντεύξεις, έρευνες) σ' εφημερίδες και περιοδικά («ΝΕΑ», «Ταχυδρόμος», «Δίφωνο», κ.ά.) για το λαϊκό τραγούδι που γι' αυτόν ήταν «η ζωή του όλη».

Το υλικό το επιμελήθηκε ο συνάδελφος Βασίλης Λουμπρίνης που γράφει στο εισαγωγικό του σημείωμα: «Ηταν ένα μεγάλο παιδί, ψυχούλα, ανοιχτοχέρης... Ο, τι έκανε, το έκανε με αγάπη, το ένιωθε, το ζούσε». Στον πρόλογό του ο Λευτέρης Παπαδόπουλος μιλάει για τη γεμάτη δυσκολίες και αγώνες διαδρομή ενός ακούραστου χωριατόπαιδου που έγινε ένας καταξιωμένος δημοσιογράφος, λάτρεψε το λαϊκό τραγούδι κι έκανε εκατοντάδες ραδιοφωνικές εκπομπές γι' αυτό.

«Ηταν μια καθαρή, λεβέντικη ψυχή... Δεν είχε ούτε έναν εχθρό».Στην πρώτη ενότητα του βιβλίου ο Πάνος Γεραμάνης, γλαφυρός και άμεσος, μιλάει μεταξύ άλλων:*Για το μπουζούκι: «Ο ήχος της ψυχής μας. Και της ζωής μας. Στις χαρές και τις πίκρες. Οι χορδές του αγγίζουν τις δικές μας ευαίσθητες χορδές. Κυρίως των απλών ανθρώπων. Μπουζούκι. Ενα όργανο με ηλικία ενός αιώνα».

Και κάνει μια ιστορική αναδρομή. από τις πρώτες ηχογραφήσεις του 1910 με τον Μανώλη Καραπιπέρη, περνάει στον Μάρκο Βαμβακάρη που πέρασε τον ήχο του μπουζουκιού στο βινίλιο το 1930 για να φτάσει στις δόξες που γνώρισε διεθνώς με τον Χατζιδάκι («Τα παιδιά του Πειραιά») και τον Θεοδωράκη («Ζορμπάς»).

*Για το «στρατηγείο» του ρεμπέτικου: Ητοι ένα στενόμακρο μαγαζάκι στην οδό Ιωνος στην Ομόνοια, το μπαρ του Μάριου Δαλέζιου όπου σύχναζαν σχεδόν όλοι οι μεγάλοι δημιουργοί, στιχουργοί και συνθέτες του λαϊκού τραγουδιού.

*Για τα γλεντζέδικα κέντρα της εποχής του '50 και του '60. Μια ξενάγηση στα μαγαζιά αυτά που συγκέντρωναν όλες τις φίρμες του λαϊκού τραγουδιού. Μερικά απ' αυτά ήταν: ο «Τζίμης ο Χονδρός» στην Αχαρνών, η «Τριάνα» του Χειλά στη Συγγρού, το «Πίγκαλς» στην Πατησίων, ο «Καλαματιανός» στις Τζιτζιφιές, ο «Βλάχος» στο Αιγάλεω, ο «Περιβόλας» στην Κοκκινιά κ.ά.

*Για τις πρώτες λαϊκές τραγουδίστριες που έκαναν την επανάστασή τους σπάζοντας την παράδοση να μένουν καθηλωμένες στις καρέκλες του πάλκου. Και τραγούδησαν... όρθιες.

Ήτοι η Μαρίκα Νίνου, η Λίτσα Χαρμαντά, η Καίτη Γκρέυ, η Ζωή Νάχη.«Πορτρέτα»Στη δεύτερη ενότητα ο Πάνος Γεραμάνης φτιάχνει περιεκτικά «πορτρέτα» δημιουργών και ερμηνευτών που γνώρισε από κοντά. Και ποιοι δεν είναι σ' αυτά. Συνθέτες όπως οι Μάρκος Βαμβακάρης, Βασίλης Τσιτσάνης, Γιάννης Παπαϊωάννου, Γιώργος Μητσάκης, Απόστολος Καλδάρας, Γιώργος Ζαμπέτας, Θόδωρος Δερβενιώτης, Ακης Πάνου, Μίκης Θεοδωράκης, Σταύρος Ξαρχάκος, Κώστας Χατζής κ.ά. Τραγουδιστές όπως οι Στέλιος Καζαντζίδης, Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Αννα Χρυσάφη, Πέτρος Αναγνωστάκης, Μανώλης Αγγελόπουλος, Πάνος Γαβαλάς, Στράτος Διονυσίου, Καίτη Γκρέυ, Σωτηρία Μπέλλου, Γιώτα Λύδια, Πόλυ Πάνου, Βαγγέλης Περπινιάδης, Μαριάννα Χατζοπούλου κ.ά. Δεξιοτέχνες του μπουζουκιού όπως οι Λάκης Καρνέζης, Κώστας Παπαδόπουλος, Γιάννης Σταματίου, Ιορδάνης Τσομίδης κ.ά.

Το βιβλίο, χρήσιμο όχι μόνο για τους ερευνητές αλλά και τους απλούς αναγνώστες και φίλους του λαϊκού τραγουδιού, διανθίζεται από αρκετές ασπρόμαυρες φωτογραφίες με τους δημιουργούς, τους ερμηνευτές αλλά και τον αξέχαστο Πάνο Γεραμάνη.

Αυτό το κείμενο δημοσιεύθηκε στην "Ελευθεροτυπία" .

Δεν υπάρχουν σχόλια: