Κυριακή 16 Μαρτίου 2014

Η κρίση στην Ουκρανία, ο TAP και ο ρόλος της Ελλάδας

 Η γεωστρατηγική αξία του αγωγού μεταφοράς
φυσικού αερίου ΤΑP αναβαθμίζεται...


Του Χρ.Καπούτση

Αναβαθμίζεται η γεωστρατηγική αξία του αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου TAP (Trans Adriatic Pipeline) από το Αζερμπαϊτζάν, μέσω Ελλάδας στην Ευρώπη, λόγω της σοβαρής κρίσης στην Ουκρανία. Πέρα από την πολιτική, διπλωματική και στρατιωτική πτυχή, η κρίση στην Ουκρανία αναδεικνύει ως μείζον γεωστρατηγικό ζήτημα την τροφοδοσία της Ευρώπης με φυσικό αέριο.

Πάνω από τα δύο τρίτα των παγκόσμιων επιβεβαιωμένων αποθεμάτων φυσικού αερίου βρίσκονται στη Ρωσία, στις περιοχές της Μέσης Ανατολής, του Ιράν και της Κασπίας Θάλασσας. Τα αποθέματα αυτά αρκούν για να καλύψουν τη ζήτηση της Ευρώπης, σε φυσικό αέριο, για τις επόμενες δεκαετίες.

Η κεντροδυτική Ευρώπη και ειδικά η Γερμανία στηρίζονται, κυρίως, στις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου μέσω αγωγών, που διέρχονται από την Ουκρανία και τη Μαύρη Θάλασσα. Ωστόσο, Βρυξέλλες και Βερολίνο έχουν αντιληφθεί και λόγω της ουκρανικής κρίσης ότι θα πρέπει να δημιουργηθούν νέοι αγωγοί μεταφοράς φυσικού αέριου, είτε από την Κασπία, είτε από την Ανατολική Μεσόγειο.

Ένας από τους αγωγούς, η κατασκευή του οποίου θα μειώσει την ενεργειακή εξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία, είναι και ο αδριατικός αγωγός φυσικού αερίου (TAP). Αυτός θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το τεράστιο κοίτασμα Shah Deniz II στο Αζερμπαϊτζάν μέσω της Τουρκίας, της Ελλάδας, της Αλβανίας, διασχίζοντας την Αδριατική και τη νότια Ιταλία, στα κράτη της Δυτικής Ευρώπης.

Από την άλλη πλευρά, η Ρωσία κατασκευάζει τον αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου South Stream, που παρακάμπτει τα ουκρανικά εδάφη. Η κατασκευή του ρωσικού South Stream, ο οποίος, υπό τη Μαύρη Θάλασσα και μέσω της Βουλγαρίας, της Σερβίας, της Σλοβενίας και της Αυστρίας θα τροφοδοτήσει με φυσικό αέριο την Ευρώπη, αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία στο τέλος του 2014 και προβλέπεται να εφοδιάζει χωρίς προβλήματα την Ευρώπη με ρωσικό φυσικό αέριο. 

Η Κομισιόν ενημέρωσε τα κράτη μέλη της EE που από τα εδάφη τους σχεδιάζεται να περάσει ο αγωγός South Stream (Αυστρία, Βουλγαρία Κροατία, Σλοβενία) ότι η συμφωνία με τη Ρωσία θα πρέπει να αναθεωρηθεί, διότι παραβιάζει το Ευρωπαϊκό Δίκαιο.

Σε αυτή την περίπτωση, δηλαδή δυσλειτουργίας ή ακύρωσης της ολοκλήρωσης της κατασκευής του South Stream, η αξία του TAP εκτινάσσεται, αφού θα εξελιχθεί σε βασικό ενεργειακό τροφοδότη της EE. Επίσης, η μεταφορά του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, που έχει εντοπιστεί στην Ανατολική Μεσόγειο, στην κυπριακή ΑΟΖ (οικόπεδο Αφροδίτη) και στην ΑΟΖ του Ισραήλ (οικόπεδο Λεβιάθαν), είτε μέσω Ελλάδος, είτε μέσω Τουρκίας, εντάσσεται στα σχέδια απεξάρτησης της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο. 

Γι' αυτό ακριβώς, ο απόηχος της κρίσης στην Ουκρανία φτάνει και στην Κύπρο, και δρα ως επιταχυντής των διαδικασιών επίλυσης του Κυπριακού. Η αμερικανική διπλωματία προωθεί άμεσα λύση του Κυπριακού, ώστε να μην υπάρξουν προβλήματα στην αξιοποίηση του υποθαλάσσιου ορυκτού πλούτου της Ανατολικής Μεσογείου και στην ασφαλή μεταφορά του φυσικού αερίου, πιθανότατα μέσω Τουρκίας (αμερικανικά σχέδια για να εξευμενιστεί η Άγκυρα) στην Ευρώπη.

Πηγή: Παρασκήνιο